วัดโสภณาราม ตำบลดอนแก้ว อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่
วัดโสภณาราม ตั้งอยู่ 153 หมู่ที่ 3 ต.ดอนแก้ว อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่ เดิมมีชื่อว่า “วัดป่าตึง” เพราะรอบบริเวณวัดที่ตั้งอยู่ปัจจุบันมีต้นไม้ตึง (ไม้เต็ง,ไม้รัง) ขึ้นอยู่หนาแน่นมาก หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ไม้ตึงถูกตัดเป็นหมอนรางรถไฟ และฟืนรถไฟจนเกือบจะไม่มีเหลือให้เห็น ต่อมาเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2438 ได้มีพระธุดงค์รูปหนึ่งชื่อ “ครูบานันตา” ได้จาริกเดินทางมาปักกลดอยู่ทางทิศเหนือของวัด ชาวบ้านต่างมีความเลื่อมใสศรัทธาจึงได้นิมนต์ท่านอยู่จำพรรษา และเริ่มสร้างอารามชั่วคราวให้ท่านอยู่ ในปี พ.ศ. 2488 ได้เปลี่ยนชื่อใหม่ว่า “วัดโสภณาราม” ด้วยเหตุผลคือ อุบาสกท่านหนึ่งนามว่า “พ่อน้อยโสภา” มีความเลื่อมใสในบวรพระพุทธสาสนา ได้มีจิตศรัทธาบริจาคบ้านไม้หลังหนึ่งให้แก่ทางวัด เพื่อทางวัดจะได้นำมาก่อสร้างกุฏิสงฆ์ ซึ่งในตอนนั้นมีพระครูอุดมวุฒิคุณ เจ้าคณะอำเภอแม่ริม เป็นผู้ตั้งชื่อวัด เพื่อเป็นอนุสรณ์แก่พ่อน้อยโสภา มาจนถึงปัจจุบันนี้
ปัจจุบัน พระครูวรธรรมวิรัช ครูบาคำมูล วรธมฺโม เป็นเจ้าอาวาสวัดโสภณาราม ต.ดอนแก้ว อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่
สำหรับวัดโสภณาราม อดีตมีพระครูโสภณบุญญาภรณ์ หรือครูบาทอง สุวณฺโณ อดีตเจ้าอาวาสวัดโสภณาราม อดีตเจ้าคณะอำเภอแม่ริม หรือชาวบ้านเรียกว่า ตุ๊ลุงทอง ท่านเป็นนักเทศธรรมเทศนาเมืองเหนือชื่อดังของเชียงใหม่ในอดีต มรณะภาพไปแล้ว ทางวัดนำร่างตุ๊ลุงทอง เก็บไว้ในโลงแก้วและสร้างรูปเหมือนไว้ที่ศาลากลางวัดเพื่อให้ประชาชนกราบไหว้ ทุกวันนี้มีพระครูวรธรรมวิชัย หรือครูบาคำมูล เจ้าอาวาสวัดโสภณารามองค์ปัจจุบันท่านได้สืบทอดการเทศนาธรรมตามแบบตุ๊ลุงทอง ครูบาคำมูลได้บวชเรียนตั้งแต่เป็นสามเณรและศึกษาเรียนรู้การเทศนาธรรมจากตุ๊ลุงทองมาตั้งแต่เด็กๆ ครูบาคำมูลมีความจำเป็นเยี่ยม และลูกคอน้ำเสียงดีมาก เป็นพระนักเทศนาธรรมที่เสียงดีอีกท่านหนึ่งของเมืองเหนือ แต่ปัจจุบันทานป่วยด้วยโรคหัวใจ ได้เข้ารับการรักษาที่ รพ.นครพิงค์เชียงใหม่มาแล้ว ตอนนี้อาการดีขึ้นได้พักฟื้นอยู่ที่วัดโสภณารามในขณะนี้
วัดโสภณาราม ในทุกๆ ปีจะมีการจัดงานบุญ “คืนสู่เหย้าศิษย์เก่าวัดโสภณาราม” ให้ศรัทธาประชาชนได้มาทำบุญทอดผ้าป่าสามัคคีกันทุกปี เพื่อสมทบทุนกองทุนศิษย์กตัญญู ในวันที่ 13 เม.ย.วันกตัญญูทุกๆปี ด้วยศิษยานุศิษย์คณะศรัทธาและคณะกรรมการวัดโสภณารามได้ร่วมกันตั้งกองทุนศิษย์กตัญญู เพื่อรวบรวมปัจจัยสำหรับใช้จ่ายในการบำเพ็ญกุศลอุทิศถวายแด่บุรพาจารย์ ตามจารีตประเพณีที่ศิษย์ยานุศิษย์ควรปฏิบัติต่อบุพพการีชนที่ทำกาละล่วงลับไปแล้ว คือจะทำบุญให้ตุ๊ลุงทองทุกๆปี ผู้มีจิตศรัทธาเป็นเจ้าภาพทอดผ้าป่าสามัคคีได้ทุกปี
วัดโสภณาราม ตำบลดอนแก้ว อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่ ทางวัดยังรับบริจาคโลงศพ เพื่อช่วยเหลือผู้เสียชีวิตที่ไม่มีญาติไปรับโลงศพได้ฟรี และทางวัดยังจะประกอบพิธีทางศาสนาให้ฟรีอีกด้วย สำหรับผู้ที่ต้องการบริจาคโลงศพสามารถร่วมบริจาคกับวัดได้
ศาลาพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านวัดโสภณาราม ก่อตั้งโดยพระครูโสภณบุญญาภรณ์ เมื่อปี พ.ศ.2536 เป็นอาคารไม้ชั้นเดียว ลักษณะเป็นโรงเรือนชั่วคราว ผนังก่อปูนครึ่งเดียว กรุตาข่ายโปร่งด้านบน มีประตูเข้าออก 2 ทาง ภายในมีชั้นวางของที่ทำเอง โดยช่างไม้ของวัด มีตู้กระจก 2 ตู้ ใส่วัตถุปนกันไป ยังไม่มีการลงทะเบียน ของส่วนใหญ่เป็นเครื่องมือเครื่องใช้ในบ้านจำพวกเครื่องครัว เครื่องเขิน เครื่องจักสาน เครื่องมือเกษตร เครื่องจับปลา อาวุธ เครื่องประดับ เครื่องดนตรี ธนบัตร เหรียญ เตารีด ตะเกียง เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีหุ่นจำลองวัวต่าง ที่ทำด้วยกระดาษอัดขนาดเท่าจริง จัดแสดงอยู่ด้วย
ข้อมูลจาก : บุบผา จิระพงษ์. สถานภาพของพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นในจังหวัดเชียงใหม่. เชียงใหม่: คณะ มนุษยศาสตร์ สถาบันราชภัฏเชียงใหม่,2544. หน้า 225.
แผนที่วัดโสภณาราม ตำบลดอนแก้ว อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่