วัดทรายมูลพม่า ตำบลพระสิงห์ อำเภอเมืองเชียงใหม่

วัดทรายมูลพม่า ตำบลพระสิงห์ อำเภอเมืองเชียงใหม่ 103 ถนนมูลเมือง ตำบลพระสิงห์ อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ 50200 สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2452

วัดทรายมูลพม่า ตามที่ชาวบ้านโดยทั่วไป ชอบเรียกว่า วัดมูลม่าน หรือวัดทรายมูลม่าน ตามข้อความศิลาจารึกของวัดเชียงมั่น อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ กล่าวว่า ปีเปิ๊กสง้าศักราชได้ 920 เมืองเชียงใหม่ เป็นขันธสีมา สมเด็จพระมหาธัมมิกราชาราชเจ้าแล้ว (ปีมะเมีย จัตวาศก พ.ศ. 2101) ล้านนาไทยนครพิงค์เชียงใหม่เป็นเมืองหลวงเจริญรุ่งเรืองมาช้านาน แต่ในที่สุดก็ตกอยู่ภายใต้อำนาจของพม่านานถึง 262 ปี ในเวลาต่อมาพวกพม่ารามัญที่นับถือศาสนาพุทธ มีความเชื่อ ความเลื่อมใส ก็ร่วมใจกันมีแม่ทัพใหญ่พม่าชื่อ ทัพชัยสังรามจ่าบ้าน(จำสัง) มีหน้าที่คุมกองทัพพม่าทั่วล้านนาไทย มีกองบัญชาการอยู่ที่เชียงใหม่ เป็นประธานสร้างอารามขึ้นแห่งหนึ่งใกล้กับวัดทรายมูลเมือง เรียกว่าวัดทรายมูล (พม่า) ประมาณปี พ.ศ. 2452 แล้วมีการบูรณะวิหารที่เดิมก่อสร้างด้วยไม้ ได้ซ่อมแซมใหม่เป็นก่ออิฐถือปูน ส่วนองค์เจดีย์เดิมมีขนาดเล็ก คณะศรัทธาได้ทำการบูรณะใหม่โดยสร้างเจดีย์ครอบองค์เดิม ต่อมาก็มีบรรดาลูกหลานของชาวไทยและชาวพม่าที่อยู่ในเมืองเชียงใหม่ เป็นผู้สืบทอดพัฒนาทำนุบำรุงมาจนถึงปัจจุบันนี้ รวมแล้วมีอายุ 446 ปี

ลำดับเจ้าอาวาส:
ลำดับเจ้าอาวาส 1. พระอูอาระธรรมมะ พ.ศ. 2101 ถึง พ.ศ. 2136
2. พระอูคันธะมาลา พ.ศ. 2136 ถึง พ.ศ. 2171
3. พระอูโพคะธรรมมะ พ.ศ. 2171 ถึง พ.ศ. 2234
4. พระอูชินะ พ.ศ. 2234 ถึง พ.ศ. 2272
5. พระอูวชิริงทะ พ.ศ. 2272 ถึง พ.ศ. 2300
6. พระอูเตชอสิริ พ.ศ. 2300 ถึง พ.ศ. 2347
7. พระอูอ่าเส่งนะ พ.ศ. 2347 ถึง พ.ศ. 2395
8. พระอูปัญญาสาระ พ.ศ. 2395 ถึง พ.ศ. 2444
9. พระอูสาทระ พ.ศ. 2444 ถึง พ.ศ. 2489
10.พระอูอาสะภะ พ.ศ. 2489 ถึงปัจจุบัน

งานสถาปัตยกรรม
1 เจดีย์ มี 2 องค์ องค์ที่ 1 ผู้สร้างคือ หม่องส่างดู่ และด่อโอ สร้างเมื่อปี พ.ศ.2384 องค์ที่ 2 ผู้สร้างคือ หม่องโพห่านและลูกหลาน สร้างเมื่อปี พ.ศ.2432 เจดีย์องค์ที่ 1 สูงประมาณ 20 เมตร เป็นเจดีย์แบบพม่าประดับด้วยแก้วสีต่างๆ เจดีย์องค์ที่ 2 สูงประมาณ 9 เมตร เป็นเจดีย์แบบพม่าประดับด้วยแก้วสีต่างๆ
2 ศาลาการเปรียญ สร้างเมื่อปี พ.ศ.2514 โดยนางวันดี มณีวรรณ เป็นผู้สร้างถวาย รูปทรงแบบพม่า ก่ออิฐโบกปูน เสาและคานหล่อด้วยปูนซีเมนต์เสริมเหล็ก เครื่องบนใช้ไม้เนื้อแข็ง หลังคมมุงด้วยกระเบื้องลอนใหญ่
3 กุฏิสงฆ์ (1) หลังที่ 1 สร้างเมื่อปี 2497 (เริ่มก่อสร้าง 23 มกราคม 2487) จองจิงนะและคณะศรัทธาชาวพม่าเป็นผู้สร้างถวาย รูปทรงพม่า ก่อด้วยอิฐโบกปูน เสาก่อด้วยอิฐโบกปูน เป็นตัวตึก 2 ชั้น เสาชั้นบนใช้ไม้เนื้อแข็ง เครื่องบนใช้ไม้เนื้อแข็ง หลังคามุงด้วยกระเบื้องซีเมนต์
4 กุฏิสงฆ์ (2) หลังที่ 2 สร้างเสร็จเมื่อ พ.ศ. 2509 นางวันดี มณีวรรณ และบุตรหลานเป็นผู้สร้างถวาย รูปทรงแบบพม่า กว้าง 8 เมตร ยาว 12 เมตร เป็นอาคาร 2 ชั้น ฝาผนังเสาหล่อด้วยคอนกรีตเสริมเหล็ก เครื่องบนใช้ไม้เนื้อแข็ง หลังคามุงด้วยกระเบื้องลอกเล็ก

งานศิลปกรรม
1 พระประธาน (ในวิหาร) สร้างเมื่อปี พ.ศ.2457 โดย หม่องชอนันตา หม่องจันหอม หม่องตู่มอง พระนั่งสมาธิ ศิลปะพม่า ประดิษฐานบนวิหาร องค์ที่ 1 หน้าตักกว้าง 4 ศอก องค์ที่ 2 หน้าตักกว้าง 2 ศอก องค์ที่ 3 หน้าตักกว้าง 2 ศอก
2 พระประธาน (บนกุฏิ) นางยอดคำ เป็นผู้สร้างถวาย เมื่อปี พ.ศ.2497 ประดิษฐานอยู่บนกุฏิ ปางสมาธิ ศิลปะแบบพม่า หน้าตักกว้าง 4 ศอก