กำปั๋นปอนวันเกิด หรือ อวยพรวันเกิด ภาษาเหนือ หรือกำปั๋นปอนวันเกิด กำเมืองล้านนาของคนเหนือ
กำปั๋นปอนวันเกิด หรือบทอวยพรวันเกิด แบบกำเมือง ภาษาเหนือ ล้านนา สำหรับการอวยพรวันเกิดของคนเหนือ ซึ่งมีเอกลักษณ์ที่ภาษาเหนืออยู่แล้ว ฟังไฟเราะเสนาะหู ใครทีเคยได้ยินมาจากปู่ย่าตายาย ตอนเด็กอาจจะจำกันได้กันครบทุกประโยคหรือนึกออกบ้างบางประโยค แต่บทนี้เมื่อพอได้ยินอีกทีต่างก็นั่งฟังอย่างตั้งใจ เพราะบทอวยพรวันเกิดภาษาเหนือนี้นั้นช่างไพเราะน่าฟังมาก ๆ ยิ่งถ้าเข้าใจความหมายของภาษาเหนือแล้วล่ะก็ ต่างก็นึกย้อนความหลังไปกันตอนเด็ก ๆ ในช่วงวันเกิดที่ตอนเช้าไปทำบุญที่วัดกับแม่ เสร็จแล้วกลับไปบ้านก็จะไปหาปู่ย่าตายาย เพื่อรับพร ฮับปอน และมัดมือ ด้วยด้ายสายสิญจน์ วนเวียนกันให้ครบ ไปจนถึงลุง ป้า น้า อากันเลยสำหรับครอบครัวที่ใหญ่
บทอวยพรวันเกิด ภาษาเหนือ ปั๋นปอนวันเกิด
ดีแล อัจจะในวันนี้
ก็เป๋นวันดี สะหลี อันวิเศษ เหตุว่าเป๋นวัน ถูกต้องป๋องลัคคนา ยังจัตต๋า ปี๋เกิด คล้ายวันกำเนิดเกิดเป๋นคน อยู่ในกั๋งวลโลกหล้า ข้าจักขอปั๋นปอน ริทธีเก่งกล้า หื้อจุ่มหน้า เย็นใจ๋ แม่นว่าจักอยู่ก็ขอหื้อมีจัย แม่นว่าจักไป ก็ขอหื้อ มีโจค
ผาบแป๊ ข้าเสิ๊กสัตถรู แม่ว่าเจ้าเจ้า ไปตางออก แล
ขอกใต้หนเหนือ ขอเคราะห์อย่าใดมาเจื๋อติดแปด
บ่ว่าจักไป ตางแดดตางลม เป๋นเคราะห์ปายบนอย่าได้มาใกล้ เคราะห์ต่ำใต้เตียวดิน หื้อตกสายสินน้ำกว้าง หื้อตกต่าต๊างตางหลวง หื้อไหลปันปวงไปตี่ อื่น
เป๋นเคราะห์เป๋นผื่นตุ่มคัน เป๋นเคราะห์จ่างฝัน หยาบกล้า เป๋นเคราะห์ผีบ้าเป๋นไฟ เป๋นเคราะห์จั๋งไรหึกหยาบ หื้อได้กลากล๊าดหนีไกล หื้อปี๋เจ๋หมด
เคราะห์หมดภัย หมดโศก หมดว่าโรค โรกา เปี้ยธิ
อย่าได้มาติดแปด หื้อวิดแวดหนีไกล ตกไปกับไฟ ไหลไปกับน้ำกว้าง แม่นว่าผาถะนาอันใด หื้อสมใจ๋
มะโนไนไฝ่อ้าง หื้อเจ้าได้อยู่คั่งค้าง ก้ำศาสนา ถะหลาบ ยาวะจีวัง อายุ วัณณัง สุขังป๊ะลัง แด่เต๊อะ
มัดมือซ้ายขวัญมา
มัดมือขวาขวัญอยู่ สิบปี๋ บ่หื้อไปที่อื่น หมื่นปี๋บ่หื้อไปที่ไหน ข้าจักมัดขวัญเจ้าไว้
ด้วยฝ้ายมงคลอันวิเศษ ฝ้ายขาวเต๊สบริสุทธิ์ อันมนุษย์ต่างใฝ่หา มัดหยังกาก็หมั้น
มัดจ๊างปายสารก็อยู่ ผูกงัวควายก็ทน แม้นจักมัดมือคนก็หายพยาธิ
ฝ้ายเส้นนี้ดีขนาด นาคเบื้องบาทพญาวิรุณปักษ์ ฝ้ายเส้นนี้นามีเต๋จาอันวิเศษ
อันสลูปด้วยพระเกตุในตักกะศิลา มาข้าจักผูกขวัญไว้ บ่หื้อหนีไกล๋จากเจ้า
ทุกค่ำเจ๊าหื้อสุขสำราญ ผองภัยพาลหนีห่าง เคราะห์ต่างๆหมดไป
เจ็บปวดที่ไหน ก็หื้อมาย อันตรายอย่าได้บังเกิด สุขล้ำเลิศด้วยพรสี่ ประก๋าร
หื้อยู่ดีกินหวาน อายุยืนนานร้อยปี๋ วรรณะผ่องศรี สะอาด พลังเก่งกาจกล้าหาญ
ปฏิภาณว่องไว หื้อมีจัยมีโจ๊ค ป๊นจากตุ๊กข์โศกนานา อยู่ดีฑีฆาเตี่ยงเต๊า
ทุกค่ำเจ๊าสุขสันต์ ชัยยันตุภวังไชยมังคะลัง
โอมปู่เจ้ามังราย ดาบฝายแวดฟ้า จัยยะผาบกล้า จุมปูเขตโขง เตวามอบฤทธิ พิชิตใจ๋จ๋ง เป็นประถมวงค์ เจียงฮายแก้วกว้าง ขอปอนงามๆ ตามตี่จักอ้าง มาปันเตวะ ศิษย์โยมทั่วทิศ อุบาทว์ตังหลาย พยาธิเป็นปิด อย่าคิดใฝ่เฝ้าลุมรา หื้อมีอายุ วรรณะ สุขัง สมผาถนัง สาธุจุ่งได้ๆ
พุทโธโลกะนาถัง พุทธังบังเกิด ธัมมังบังเกิด สังฆังบังเกิด พระเจ้าประเสริฐ เปิดทรัพย์เงินทอง จักซื้อหื้อง่าย จักขายหื้อคล่อง ทรัพย์สินเงินทอง กายกองมากมี อิติปิโสภะคะวาสัมปะฏิฉามิ
โอมสิทธิจัยยะมหาลาภา กูจักเฮีอกลาภนาๆ วัตถุข้าวของต่างๆ มิ่งแก้วเงินคำจ้างม้า ข้าญิงจาย ตังงัวควายเครื่องบรโภค โอมโชคชัยสวาหุม สัพพะลาภัง อาคัจฉายะ. อาคัจฉาหิ
สิทธิ พุทธัง กิจจังมะมะ ผู้คนไหลมานะชาลีติ
สิทธิ ธัมมัง จิตตังมะมะ ข้าวของไหลมานะชาลีติ
สิทธิ สังฆัง จิตตังมะมะ เงินทองไหลมานะชาลีติ
สิวลีจะมหาลาภะลาโภลาภังภะวันตุเม
อายุวัฑฒะโก๋ จุ่งหื้อมีอายุหมั่นยืนยาวสุขยิ่ง ธะนะวัฑฒะโก๋ จุ๋งหื้อมีข้าวของมากพร้อมทุกสิ่งอุฬาร สิริวัฑฒะโก๋ จุ่งหื้อมีสิริ8ผะก๋ารครบถ้วน ยะสะวัฑฒะโก๋ จุ่งหื้อมียศลาภล้วนควรชม พะละวัฑฒะโก๋ จุ่งหื้อมีกำลังอุดมตังปายนอกปายใน วัณณะวัฑฒะโก๋ จุ่งหื้อมีผิวพรรณงามมอกปอต๋า สุขะวัฑฒะโก๋ จุ่งหื้อเจริญสุข โหนตุ สัพพะทา จุ่งหื้อมีทุกกาละทุกชาติ โรคภัยโศรกขาดกับหายอนทะรายอุบาท วินัสสันตุ จุงหื้อวินาส อย่าได้มากับก๋าย หื้อมีสมปานหลายไปทุกชาติ หื้อได้เป๋นพระยาจักกะวัตติราชอุฬาร หื้อได้น้อมตานช้างเผือกแก้วงามงอน หื้อมีม้าอัศดรตัวประเสริฐ จุ่งหื้อมีก๋งจักรแก้วเกิดผากฏ สมดั่งมโนรถวิเศษ จุ่งหื้อนางแก้วเกิดกับบุญ จุ่งหื้อมีแก้ววิตุนลูกประเสริฐ งามล้ำเลิศในโลก๋า ข้าวของอันมีปายในอัตต๋าต๋น จุ่งอุดมไปจุเยื่อง คือว่า ปัญญาธะนัง จุ่งหื้อมีปัญญาญาณอันประเสริฐ อะริยะธะนัง อันว่าทรัพย์อันประเสริฐ จุ่งเกิดมีมา และ และจ่งประกอบไปด้วย ทีฆะปัญญา ชะวะนะปัญญา วิสาระทะปัญญา หื้อมีปัญญาเหมือนดั่งเจ้ามโหสถ หื้อมีกำอดเหมือนดั่งเจ้าเต๋มิยะกุมาร หื้อรู้จักรักษาศลีและทำบุญหื้อตาน เหมือนดั่งพระยาเวสสันตะระราช หื้อมีอำนาจเหมือนดั่งพระยาอัตถังกุรี หื้อมีฤทธีเหมือนดั่งพระมหาโมคคัลลานะเถระเจ้านั้นจุ่งจักมีเตี่ยงแต้ดีหลีแด่เต๊อะ
……………
……
สัพพีติโย จุ่งหื้อเปนขัวเลาคำผิวผ่อง วิวัชชันตุ เปนที่หมั้นหน่องเกาะผัน สัพพโรโค พยาธิจุอัน จุสิ่ง หื้อดับม้วยมิ่งกลาไกล มโนภาวะหื้อได้จำเริญใจทุกค่ำเช้า สุขังพลัง สุขเที่ยงเต๊า เปรียบเมืองสวรรค์ อภิวาทนะ สีลิสสะ นิจจัง หมั้นเที่ยง อย่ารู้คว่ำเหงี่ยงไปมา ธัมมาผายโผด หื้อได้ยาวโยชน์สถาวร นั้นจุ่งจักมีเที่ยงแต๊ดีหลี จัตตาโร ธัมมา วัฑฒันติ อายุ วัณโณ สุขัง พะลัง
*************************
เมื่อรู้บทอวยพร กำปั๋นปอนวันเกิด นี้แล้วนั้นอีกสิ่งหนึ่งที่ต้องเตรียมไว้ด้วยเพื่อผูกข้อมูล ให้เกิดสิริมงคล เป็นขวัญและกำลังใจให้ลูกหลานต่อ ก็คือการผูกข้อมูลด้วยด้ายสายสิญจน์ ซึ่งอีกเทศกาลหนึ่งที่ลูกหลาน จะมากราบไหว้ปู่ย่าตายาย รดน้ำดำหัวก็จะเป็นเทศกาลดำหัวปี๋ใหม่เมือง หรือสงกรานต์นั่นเอง โดยการดำหัวปี๋ใหม่เมืองก็จะมีบทสวดอวยพร อีกแบบหนึ่ง ดังบทความนี้ กำปั๋นปอน ดำหัวปี๋ใหม่เมือง ซึ่งคำอวยพร กำปั๋นปอน ผู้เฒ่า ผู้แก่ ในแต่ละที่อาจจะมีการกล่าวเปลี่ยนแปลงไป หรือนำไปดัดแปลงบ้างก็มี ซึ่งถ้าเจอแปลกทางเรา At-chiangmai.com จะนำมาสืบสานเผยแพร่สืบกันต่อๆ ไปให้เป็นเอกลักษณ์ของล้านนา